73. rocznica walk o Kołobrzeg i zaślubin Polski z Bałtykiem

U progu wiosny, corocznie obchodzimy wielkie święto miasta z okazji zakończenia 14. dniowej krwawej walki o Kołobrzeg podczas II wojny światowej. Bitwa o Kołobrzeg była kluczowym etapem w zdobywaniu Pomorza Zachodniego. Uznawana jest za największą bitwę oręża polskiego od czasów kampanii 1939 roku, kiedy armie „Poznań” i „Pomorze” toczyły długotrwałe walki nad Bzurą. Bój o twierdzę kołobrzeską jest też uznawany za największą w dziejach, wyłączając powstanie warszawskie, bitwę miejską (uliczną) z udziałem oręża polskiego. Zdobycie Kołobrzegu było pierwszym wielkim samodzielnym zwycięstwem operacyjnym 1 Armii WP. W tym roku Kołobrzeg obchodził 73. rocznicę zaślubin Polski z morzem. Pierwsze uroczystości zorganizowano już w piątek 16 marca przed Pomnikiem Zaślubin Polski z Bałtykiem. O godz. 11.00 dowódca uroczystości Radosław Froncala z Zespołu Szkół Morskich złożył meldunek staroście Kołobrzeskiemu Tomaszowi Tamborskiemu, który dokonał przeglądu kompanii honorowej oraz oddał honory sztandarom. Po przywitaniu Orkiestra Morskiego Oddziału Straży Granicznej odegrała hymn państwowy, a biało czerwona flaga powędrowała na maszt. Następnie głos zabrał kpt. ż.w. Andrzej Królikowski prezes Ligi Morskiej i Rzecznej. W swoim wystąpieniu podkreślił analogię w faktach związanych z dążeniem Polaków do uzyskania dostępu do morza. Zarówno wtedy w 1920 roku gdy w Pucku generał Józef Haller wrzucał w morskie wody zaślubinowy ,,pierścień”, jak i w 1945 roku w Kołobrzegu kiedy to kapral Franciszek Niewidziajło chłop z historycznego Zbaraża zaślubiał Bałtyk. Nie da się przecenić przelanej krwi żołnierskiej. Jest ona tyle samo warta. Zwrócił uwagę, że w dzisiejszych, często bezideowych czasach na wyróżnienie zasługują ci, którzy pokazują młodemu pokoleniu to wielkie dziejowe przesłanie. Przemierzają wiele kilometrów aby dotrzeć nad Bałtyk i wziąć udział w ,,spotkaniu z historią”. W tym roku do Kołobrzegu przybyła młodzież z wielu odległych zakątków kraju. Pierwszy raz z Liceum Lotniczego w Dęblinie. Zwrócił uwagę, że Liga w tym roku obchodzi swoje stulecie. Przez ten czas przeżywała wzloty i upadki. Nigdy jednak jej działacze nie zaprzestawali realizować Staszicowskiego zawołania ,,Trzymajmy się Morza”. Podziękował również kombatantom za to, że nie szczędzili swojego zdrowia i życia, za to, że walczyli o wolną Polskę, ale również za to, że cały czas są z nami i chcą młodemu pokoleniu przekazać te wartości, które były udziałem ich pokolenia. Po wystąpieniu Prezesa LMiR odczytana została uchwała Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego o wyróżnieniu Orkiestry Morskiego Oddziału Straży Granicznej srebrną Odznaką Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego. Odznaczenie nadano na wniosek Ligi Morskiej i Rzecznej i Prezydenta Miasta Kołobrzeg za szczególne zasługi dla Regionu, przede wszystkim za wspieranie działań na rzecz budowania idei Polski Morskiej. W imieniu Marszałka wyróżnienie wręczyła Anna Mieczkowska członek zarządu, a odebrał kmdr ppor. SG Jarosław Rywalski kapelmistrz orkiestry. Za wieloletnią pracę społeczną, bezinteresowność i szczególne zasługi dla stowarzyszenia Prezes Ligi Morskiej i Rzecznej wyróżnił Złotym Medalem ,,Zasłużonym dla Ligi Morskiej i Rzecznej” Antoniego Szarmacha – Prezesa Kołobrzeskiego Oddziału Ligi Morskiej i Rzecznej. Rozpoczęła się najważniejsza część uroczystości. Przed front szyku wystąpił poczet sztandarowy LMiR oraz grupa jungów wyróżniona złożeniem ślubowania na sztandar. Dowodziła nimi Gabriela Antos opiekunka najlepszego w Polsce koła LMiR ,,Boreasz” z Zespołu Szkół Morskich w Kołobrzegu. Wiceprezes LMiR kmdr Marek Padjas odczytał rotę ślubowania:

Składając hołd pamięci tych,

którzy w przeszłości dla Polski

na rzekach i morzu walczyli i ginęli

zręby naszej gospodarki rzecznej i morskiej budowali.

Uroczyście ślubuję:

Stać zawsze na straży polskich rzek i morza,

wartości pracy polskiej na rzekach i na morzu

nieustannie i wytrwale pomnażać,

czynem ofiarnym Polsce oraz rzekom i morzu

w każdej służyć potrzebie.

Świadkami tego wzruszającego wydarzenia byli kombatanci, uczestnicy walk. W tym roku do Kołobrzegu przybyli:

płk Jan Szyszkowski, płk Zygmunt Bąk, , kpt. Władysław Kazieczko, por Józef Kwiatkowski, por. Piotr Gubernator, por. Józef Markowski, por. Mieczysław Barylski, por. Jan Mleczko, por. Jan Słabysz.

Po odczytaniu roty ślubowania orkiestra odegrała ,,Hymn do Bałtyku”. Po hymnie młodzież pomaszerowała nad brzeg morza aby tam, razem z włodarzami miast zaślubinowych: Hanny Pruchniewskiej – burmistrza Pucka i Janusza Gromka – prezydenta Kołobrzegu zamoczyć ligowe banderki i miejskie flagi w falach Bałtyku. Później nastąpiło złożenie kwiatów. Promenadą nadmorską w rytm muzyki wszyscy uczestnicy przemaszerowali w rejon pomnika kontradmirała Stanisława Mieszkowskiego. Tam wręczone zostały legitymacje nowo zaślubionym jungom. Orkiestra zaprezentowała swoje artystyczne umiejętności, które zostały nagrodzone gromkimi brawami. Tradycyjnie też złożono wiązanki kwiatów przy pomniku pierwszego polskiego kapitana portu Kołobrzeg.

Po południu na Cmentarzu Wojennym odbyły się uroczystości upamiętniające walki o Kołobrzeg. Meldunek o gotowości przyjął zastępca Szefa Sztabu Generalnego gen. bryg. Jan Dziedzic. List Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odczytała Magdalena Sawka z Departamentu Uroczystości. Po odczytaniu apelu modlitwę za poległych żołnierzy odmówił kapelan garnizonu ks. mjr  Zbigniew Krzesiński. Kompania honorowa 8 Batalionu Remontowego oddała salwę honorową, delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem. Na zakończenie zebrani zanieśli biało czerwone znicze na żołnierskie mogiły. Wieczorem uczestnicy uroczystości spotkali się na uroczystej kolacji.

Marek Padjas

zdjęcia: Zbigniew Krzysztofiak, Marek Padjas