Trzymajmy się morza
Stanisław Staszic

Krajowe obchody Światowego Dnia Hydrografii.

Ich praca zwykle pozostaje w cieniu, ale jej wartość trudno przecenić. Od niej zależy nie tylko funkcjonowanie morskiego rodzaju sił zbrojnych, ale też bezpieczeństwo wszelkiej żeglugi, a co za tym idzie – kondycja morskiej gospodarki. Staraniami Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej 21 czerwca został ustanowiony jako Światowy Dzień Hydrografii – World Hydrography Day. Decyzję tę podjęła ONZ w 2005 roku. Jest to wyraz uznania światowej społeczności dla pracy hydrografów morskich, których efekty pracy mają ogromne znaczenie dla bezpiecznej żeglugi statków i okrętów na wszystkich morzach i oceanach. Ideą główną, która przyświecała tej inicjatywie, była chęć popularyzowania działalności IHO (Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna)wśród społeczeństw. Tegoroczne krajowe obchody po raz pierwszy zorganizowano w Kołobrzegu. Współorganizatorami ze strony gospodarzy było Muzeum Oręża Polskiego, Zarząd Portu Morskiego i Liga Morska i Rzeczna.
Przedsięwzięcie wspierały urzędy morskie, Akademia Morska w Szczecinie, Stowarzyszenie Hydrografów Morskich oraz inne instytucje i stowarzyszenia. W kołobrzeskim porcie i Marinie Solnej zebrała się krajowa czołówka polskiej hydrografii. Celem było upowszechnianie oraz spopularyzowanie działalności hydrografów oraz uświadamianie znaczenia pracy służb hydrograficznych, a także współpracy międzynarodowej w tym zakresie. W rezolucji, ONZ zachęca i wzywa wszystkie państwa do szerokiej współpracy w ramach IHO, dla poprawy bezpieczeństwa żeglugi morskiej na całym świecie, szczególnie zaś na najbardziej newralgicznych trasach żeglugowych, w portach morskich oraz na akwenach chronionych i szczególnie niebezpiecznych. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa i prezentacja specjalistycznego sprzętu firm hydrograficznych, Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej, Akademii Marynarki Wojennej i Muzeum Oręża Polskiego. Światowy Dzień Hydrografii w Polsce organizuje się od roku 2006, a jego głównym organizatorem jest Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej. W tym roku honorowy patronat objął Prezydent Miasta Kołobrzeg oraz Starosta Kołobrzeski. W Polsce służba hydrograficzna ma prawie 100. letnią historię. 19 lutego 1920 roku utworzono Urząd Hydrograficzny. Pierwszym szefem został kpt. mar. Józef Unrug, późniejszy admirał i dowódca floty. A jeszcze wcześniej, w końcu 1919 roku, zakupiono jednostkę pływającą do wykonywania zadań hydrograficznych. Jednostką tą był ORP „Pomorzanin”. Po wojnie zadania okrętu hydrograficznego wykonywał, przydzielony najpierw czasowo, a od 1948 roku na stałe, ORP „Żuraw”. Był to, przygotowany do nowej roli, jeden z czwórki przedwojennych trałowców polskiej produkcji, które przetrwały wojnę i powróciły do Polski. Nazwa okrętu została w 1951 roku zmieniona na ORP „Kompas”, po słynnym uprowadzeniu okrętu przez część załogi (z Kołobrzegu) do Ystad. Po uroczystym otwarciu rozpoczęła się konferencja naukowa, której przewodniczył szef BHMW kmdr Andrzej Kowalski. Tematem przewodnim było „Kartowanie mórz, oceanów i szlaków żeglugowych – ważniejsze niż kiedykolwiek”. Swoje referaty wygłosili:
• Historia krajowych obchodów WHD – kmdr Andrzej Kowalski BHMW
• Znaczenie współczesnej kartografii morskiej – kmdr Henryk Nitner
• Wypadki morskie – kontradm. Czesław Dyrcz
• Proces produkcji nawigacyjnych map morskich w BHMW – kmdr por.Jacek Kijakowski BHMW
• Proces produkcji elektronicznych map nawigacyjnych w BHMW – kmdr por. Stanisław Pietrzak BHMW
• Wraki Kołobrzegu – Aleksander Ostasz Muzeum Oręża Polskiego
• Szkolenie hydrograficzne w AMW – kmdr Mariusz Wąż AMW
• Współpraca pojazdu ROV z sonarem skanującym wysokiej rozdzielczości – Marika Kiljańczyk – Firma Escort
Muzeum Oręża Polskiego zaprezentowało filmy i makietę 3d wraku tzw. ,,kanonierki” zatopionej w pobliżu portu, oraz udostępniło do zwiedzania Skansen Morski. Ponadto uczestnicy oraz mieszkańcy mogli zwiedzić okręty Marynarki Wojennej RP: ORP Heweliusz z 3 FO i trałowiec ORP Nakło z 8 FOW; jednostkę Urzędu Morskiego Drętwa; oraz jednostki pływające firm hydrograficznych. W Polsce ważną rolę w systemie bezpieczeństwa żeglugi odgrywa dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego MW (dZH). Zabezpiecza pod względem nawigacyjno – hydrograficznym działania sił Marynarki Wojennej jak również zbiera i przetwarza dane batymetryczne i sonarowe niezbędne do opracowywania map i publikacji nautycznych Biura Hydrograficznego MW, które są podstawowym źródłem informacji dla marynarzy, żeglarzy i rybaków korzystających z obszarów morskich RP. Największym zainteresowaniem wśród zwiedzających cieszył się ORP „Heweliusz” który na co dzień wykonuje prace sondażowe, hydrograficzne, meteorologiczne i oceanograficzne. Po półtorarocznym remoncie został gruntownie odnowiony i wyposażony w nowoczesne urządzenia do wykonywania pomiarów i badań podwodnych. Okręt wykonuje prace nie tylko na rzecz Marynarki Wojennej ale również dla instytucji cywilnych, np. uczestnicząc z Instytutem Geologii Morza PAN w poszukiwaniu złóż kruszywa budowlanego w rejonie Darłowa, czy też przewożąc XIII Wyprawę Antarktyczną PAN i zaopatrzenie do polskiej stacji na wyspie King George na Antarktydzie. ORP „Heweliusz” realizuje również cyklicznie rejsy naukowo-badawcze z udziałem specjalistów Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej (BHMW), Centrum Operacji Morskich oraz pracowników IMGW. W trakcie tych rejsów okręt gromadzi dane środowiskowe na potrzeby bazy oceanograficznej BHMW, publikacji nautycznych oraz realizuje monitoring prac Światowego Systemu Ostrzeżeń Nawigacyjnych. Do najbardziej spektakularnych sukcesów może zaliczyć identyfikację za pomocą zdalnie sterowanego pojazdu podwodnego w 2004 r. wraku niemieckiego statku pasażerskiego „Steuben”, na którym w lutym 1945 r. zginęło ponad 3000 osób. To on uczestniczył również w poszukiwaniu na Morzu Północnym w latach 2006 – 2010 zaginionego w czasie II wojny światowej wraz z całą załogą naszego okrętu podwodnego ORP „Orzeł”. Obchody były również okazją do spotkania hydrografów morskich, wojskowych i cywilnych, ze służb państwowych i firm komercyjnych, a także przedstawicieli środowisk zainteresowanych i współpracujących ze służbami i instytucjami hydrograficznymi. Była również możliwość wymiany doświadczeń i pokazania aktualnych kierunków rozwoju oraz coraz to nowych i szerszych obszarów wykorzystywania efektów pracy hydrografa i kartografa morskiego. Dzięki inicjatywie BHMW wielu kołobrzeżan, gości, kuracjuszy i wczasowiczów, a przede wszystkim młodzieży miało możliwość zapoznania się oraz bezpośredniego kontaktu z tak mało jeszcze poznaną dziedziną wiedzy.
Marek Padjas
Zdjęcia: Radosław Horanin, Józef Macko, Marek Padjas, Leszek Stromski
Wykonawca: